null

Λίγα λόγια για την Έκθεση

Η έκθεση αφηγείται ιστορίες ανθρώπινες και ηρωικές, γνωστές και άγνωστες «Οδύσσειες», προσωπικές και συλλογικές. Αντικείμενα από όλες τις συλλογές του μουσείου και από όλες τις εποχές συνδέονται με το νήμα της διαχρονίας για να ιστορήσουν το «ταξίδι» της ζωής μέσα από τρεις θεματικούς άξονες:

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ παρουσιάζει τεκμήρια της αδιάκοπης αναζήτησης του ανθρώπου για πρώτες ύλες, γνώσεις και ιδέες. Το πολυποίκιλο φορτίο ενός νοερού πλοίου και οι μύθοι που συνόδευαν τα θαλάσσια ταξίδια των αρχαίων δημιουργούν ένα υπαινικτικό περιβάλλον περιπέτειας και γνώσης.

Οι ΙΘΑΚΕΣ είναι εμπνευσμένες από τον νόστο του Οδυσσέα και αφιερώνονται στις πατρίδες όλων των ανθρώπων. Οικουμενικές ιδέες και έννοιες σηματοδοτούνται με έργα που αποτυπώνουν τη συλλογική προσπάθεια των κοινωνιών για ανάπτυξη και ευημερία, αλλά και την αναγκαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης να υπερβεί τη φθαρτότητά της.

Στην ΕΞΟΔΟ έργα συμβολικά υποδηλώνουν τα ανώτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος καλώντας τον καθένα από εμάς να παραλάβει τη σκυτάλη της δημιουργίας.

Τα εκθέματα λειτουργούν ως σύμβολα-σημεία που συμπυκνώνουν έννοιες και ιδέες.  Οι διαχρονικοί συμβολισμοί τους ενισχύονται από τους στίχους των ποιητών, γεφυρώνοντας την αρχαιότητα με το σήμερα.

Η έκθεση σηματοδότησε τον εορτασμό των 150 χρόνων από τη θεμελίωση του μουσείου το 2016
και παρουσιάστηκε από τις 4 Οκτωβρίου 2016 έως 24 Μαρτίου 2018.

Το Ταξίδι

Σε ένα υπαινικτικό εκθεσιακό περιβάλλον θαλάσσιου ταξιδιού, ο επισκέπτης συναντά διαχρονικά τεκμήρια από τα ταξίδια των αρχαίων, τους μύθους και τις δοξασίες που τα συνόδευαν, τα υλικά και πνευματικά οφέλη που προσέφεραν.

Ο άξονας λειτουργεί συμβολικά, υποσημαίνοντας την αδιάκοπη αναζήτηση του ανθρώπου για πρώτες ύλες, γνώσεις και ιδέες, τη γοητεία που ασκεί η πρόκληση του αγνώστου, την επινοητικότητα και το δυνάμωμα της ψυχής που προκαλεί το πάλεμα με τα στοιχεία της φύσης και τους κινδύνους που εγκυμονούν.

Δρόμοι της θάλασσας

Κωπήλατα και ιστιοφόρα πλοία σε πολεμικές και εμπορικές εξορμήσεις χάραξαν πανάρχαιους θαλάσσιους δρόμους στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο.

Η διαχρονική σχέση του ανθρώπου με το θαλάσσιο περιβάλλον και οι επιδόσεις των αρχαίων στην ανοιχτή θάλασσα, αποτυπώθηκαν με ζωντάνια στην τέχνη τους.

Θεοί και δαίμονες, ηρωικές γενιές
και μυθικά ταξίδια

Περιπέτειες και κατορθώματα μυθικών ηρώων σε τόπους μακρινούς διασώζουν την ανάμνηση των περιπλανήσεων των πρωτοπόρων ταξιδευτών για αναζήτηση πλουτοπαραγωγικών πηγών και νέων εδαφών, καθώς και της πάλης τους με τις δυνάμεις της φύσης.

Πολύτιμα φορτία:
μαρτυρίες πολιτισμών

Πρώτες ύλες και αγαθά διακινούνται στο Αιγαίο από την προϊστορική περίοδο και σε όλη τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων.

Αποτελούν ένα «φορτίο» με πολύτιμες μαρτυρίες: σκιαγραφούν το εμπορικό δίκτυο στην ανατολική Μεσόγειο, την κεντρική και βόρεια Ευρώπη και φανερώνουν τις έντονες επαφές και τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους διαφορετικούς πολιτισμούς του αρχαίου κόσμου.

Ιθάκες

Το τέλος του ταξιδιού συνδέεται στην Ομηρική Οδύσσεια με την επιστροφή στην πατρίδα και το ευτυχισμένο αντάμωμα με τους αγαπημένους. Η έκθεση ανιχνεύει τις διαχρονικές Ιθάκες, ως φυσικό τοπίο, ως τόπο συλλογικής πράξης και ως χώρο προσωπικής πραγμάτωσης.

Ο Tόπος

Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα,
στο τέλος θα δεις να σου απομένουν
μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι.
Που σημαίνει: με άλλα τόσα
την ξαναφτιάχνεις.

Ο. Ελύτης, Ο μικρός ναυτίλος

Ο Tόπος

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ελληνικής φύσης σηματοδοτούν την επιστροφή του ταξιδιώτη στην πατρίδα. Το φυσικό τοπίο συνυπάρχει και συνομιλεί με τον τόπο της συλλογικής πράξης.

Αναπλάθοντας τις διαχρονικές Ιθάκες

Πόροι – Θρησκεία – Ηγεμονία – Πόλεμος – Πολιτεία – Τέχνη – Φιλοσοφία – Έρωτας – Θάνατος

Η αναμέτρηση του Οδυσσέα ενάντια στους μνηστήρες για την ανάκτηση της περιουσίας και της θεσμικής του θέσης γίνεται αφορμή για μια σημειολογική ανάπλαση της ανθρώπινης δράσης στο πλαίσιο της κοινωνίας. Σημεία αναφοράς συνιστούν ενέργειες και καταστάσεις διαχρονικές, έννοιες και ιδέες υπερχρονικές: οι πόροι και η ανθρώπινη δημιουργία, η θρησκεία και η ηγεμονία, ο πόλεμος και η διεκδίκηση, οι πολιτειακοί θεσμοί, η δημοκρατία, η φιλοσοφία, η τέχνη και ο πολιτισμός και τέλος ο έρωτας και ο θάνατος.

Έρωτας

Θάνατος

Έξοδος

Έργα σταθμοί για το ανθρώπινο πνεύμα υπερβαίνουν τον χρόνο και οδηγούν έξω από αυτόν:
η γραφή ως συμπύκνωση σκέψης και πράξης, η απόδοση της ιδεατής μορφής του ανθρώπου με το σώμα και το πνεύμα σε απόλυτη αρμονία, το άνοιγμα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Το ταξίδι δεν τελειώνει.

Ο «κεραυνός» του Δία είναι πλέον στα χέρια μας, η ενέργειά του μας καλεί για δημιουργία…

Έξοδος

Ο κατάλογος της έκθεσης

Μικρές Οδύσσειες

Η έκθεση «Μικρές Οδύσσειες» παρουσίασε 35 επιλεγμένες αρχαιότητες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου σε συνδυασμό με 21 πίνακες νεοελληνικής ζωγραφικής και 21 ιστορικούς χάρτες από τις συλλογές της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Παρουσιάστηκε στο Μέγαρο της Βουλής των Ελλήνων, από τον Μάρτιο έως και τον Νοέμβριο 2017, και αποτέλεσε μια άλλη εκδοχή της μεγάλης έκθεσης «Οδύσσειες» του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Οι Μικρές Οδύσσειες δεν φιλοδοξούν να παρουσιάσουν εξαντλητικά την ιδέα και τις πτυχές της μεγάλης έκθεσης, αλλά έχουν περισσότερο χειρονομιακό χαρακτήρα και καλλιτεχνική, αισθητική προσέγγιση, καθώς προϊστορικά τεχνουργήματα συνδιαλέγονται, κατά τρόπο πρωτότυπο, με θαλασσογραφίες της νεοελληνικής ζωγραφικής και με τυπώματα της ευρωπαϊκής χαρτογραφίας, προσφέροντας στον θεατή εικόνες του ταξιδιού στις ελληνικές θάλασσες από την προϊστορική αρχαιότητα στους νεώτερους χρόνους, αναδεικνύοντας τον διαχρονικό, πολύσημο και ποιητικό χαρακτήρα του ταξιδιού στις ελληνικές θάλασσες.

Η έκθεση αρθρώνεται σε τρεις μεγάλες ενότητες. Στην πρώτη, με τίτλο «Το αέναο ταξίδι στις ελληνικές θάλασσες», καθώς και στη δεύτερη, με θέμα «Η θάλασσα πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης», επιλεγμένες αρχαιότητες, στην πλειονότητά τους από την προϊστορική συλλογή του Μουσείου, συνομιλούν με διαλεγμένους ζωγραφικούς πίνακες νεοελλήνων καλλιτεχνών, από τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Βουλής, δημιουργώντας εκλεκτικές συγγένειες, με κριτήρια νοηματικά, εικονογραφικά, στυλιστικά, αισθητικά. Στην τρίτη ενότητα, με τίτλο «Αρχιπέλαγος χαρτώο: η θάλασσα του ελληνισμού», παρουσιάζονται εξαιρετικά τεκμήρια της ιστορικής χαρτογραφίας για το Αιγαίο, που με τη σειρά τους συσχετίζονται με τις αρχαιότητες και τους πίνακες των δύο προηγούμενων ενοτήτων.

Αυτή ακριβώς η διασύνδεση του νεώτερου και σύγχρονου Ελληνισμού με το παρελθόν του, επιχειρείται μέσα από τις Μικρές Οδύσσειες, με οδηγό την αρχετυπική μορφή του Οδυσσέα, σε ένα μεγάλο ταξίδι αισθητικής, αυτογνωσίας και κοσμοπολιτισμού.

Μικρές Οδύσσειες

Απόψεις της εκθεσιακής ενότητας

© 2020 Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. All rights reserved

Σχεδιασμός ιστοσελίδας Horizon

Μενού